Akciğer Zarı (Plevra)

Akciğer Zarı (Plevra) Hastalıkları, akciğeri çevreleyen ve akciğer ile göğüs duvarı arasındaki boşluğu kaplayan çift katmanlı zar olan plevrayı etkileyen durumlardır. Plevra, akciğerlerin hareketini kolaylaştıran ve sürtünmeyi azaltan ince bir sıvı tabakası içerir. Bu zarın iltihaplanması, sıvı birikmesi veya başka patolojik durumlar, ciddi solunum problemlerine yol açabilir.

Başlıca Plevra Hastalıkları:

1. Plevral Efüzyon (Akciğer Zarında Sıvı Birikmesi)

Plevral efüzyon, plevra boşluğunda normalden fazla sıvı birikmesidir. Bu durum, nefes almayı zorlaştırabilir ve ciddi rahatsızlıklara neden olabilir.

• Nedenleri:
  • Kalp yetmezliği
  • Karaciğer veya böbrek hastalıkları
  • Zatürre (Pnömoni)
  • Akciğer kanseri veya metastazlar
  • Tüberküloz
  • Pulmoner emboli (akciğer damarlarında pıhtı oluşumu)
• Belirtileri:
  • Nefes darlığı
  • Göğüs ağrısı (özellikle derin nefes alma veya öksürükle artan ağrı)
  • Kuru öksürük
  • Ateş (enfeksiyona bağlı olabilir)
• Tedavi:
  • Altta yatan hastalığın tedavisi (örneğin, zatürre tedavisi veya kanser tedavisi)
  • Torasentez (sıvının bir iğne yardımıyla boşaltılması)
  • İlaç tedavisi (antibiyotikler, diüretikler)

2. Plevrit (Plevra İltihabı)

Plevra zarının iltihaplanmasına plevrit (plörezi) denir. Plevra iltihaplandığında, zarın iki tabakası birbirine sürtünür ve bu da nefes alırken şiddetli ağrıya neden olabilir.

• Nedenleri:

  • Viral veya bakteriyel enfeksiyonlar
  • Akciğer kanseri
  • Tüberküloz
  • Otoimmün hastalıklar (örneğin, lupus veya romatoid artrit)
  • Pulmoner emboli

• Belirtileri:

  • Keskin, batıcı göğüs ağrısı (nefes alırken veya öksürürken artar)
  • Nefes darlığı
  • Hızlı solunum
  • Ateş (enfeksiyon nedeniyle olabilir)

• Tedavi:

  • Enfeksiyon durumunda antibiyotikler veya antiviral ilaçlar
  • Ağrı kesici ve iltihap giderici ilaçlar
  • Altta yatan durumun tedavisi

3. Pnömotoraks (Akciğerde Hava Kaçağı)

Pnömotoraks, plevra boşluğuna hava sızması sonucu akciğerin çökmesine yol açan bir durumdur. Bu durum, akciğerin genişlemesini ve solunum işlevini bozar.

• Nedenleri:

  • Göğüs travması (delici yaralanma veya kaza)
  • Spontan pnömotoraks (genellikle genç, zayıf erkeklerde görülür)
  • Akciğer hastalıkları (örneğin, kronik obstrüktif akciğer hastalığı - KOAH)
  • Akciğer enfeksiyonları

• Belirtileri:

  • Ani ve keskin göğüs ağrısı
  • Ani nefes darlığı
  • Hızlı kalp atışı
  • Hırıltılı solunum

• Tedavi:

  • Küçük pnömotorakslar kendiliğinden düzelebilir.
  • Daha büyük pnömotorakslar için göğüs tüpü ile plevra boşluğundaki havanın boşaltılması gerekebilir.
  • Cerrahi müdahale gerekebilir.

4. Plevral Mezotelyoma

Plevral mezotelyoma, plevra zarında gelişen nadir bir kanser türüdür ve genellikle asbest maruziyeti ile ilişkilidir. Mezotelyoma oldukça agresif ve tedavisi zor bir hastalıktır.

• Nedenleri:

  • Asbest liflerine uzun süre maruz kalma

• Belirtileri:

  • Nefes darlığı
  • Göğüs ağrısı
  • Kronik öksürük
  • Kilo kaybı
  • Yorgunluk

• Tedavi:

  • Cerrahi müdahale
  • Kemoterapi ve radyoterapi
  • Palyatif bakım (ağrıyı ve belirtileri hafifletmek için)

Tanı ve Teşhis:

Plevra hastalıklarının tanısında şu yöntemler kullanılabilir:

• Göğüs röntgeni: Plevral efüzyon veya pnömotoraksı tespit etmek için.
• BT (Bilgisayarlı Tomografi): Akciğer ve plevral bölgede daha ayrıntılı görüntüleme sağlar.
• Torasentez: Plevra boşluğundan sıvı alınarak laboratuvarda analiz edilir.
• Biyopsi: Kanser veya diğer hastalıkları teşhis etmek için plevra dokusundan örnek alınması.

Tedavi ve Yönetim:

• İlaç Tedavisi: Enfeksiyonlar için antibiyotikler veya antiinflamatuar ilaçlar kullanılabilir.
• Torasentez veya Göğüs Tüpü: Sıvı veya hava birikmesini gidermek için plevra boşluğundan sıvı çekilmesi veya hava boşaltılması gerekebilir.
• Cerrahi Müdahale: Plevral mezotelyoma veya pnömotoraks gibi durumlar için cerrahi gerekebilir.

Plevra hastalıkları, altta yatan nedene göre farklı seyredebilir. Erken tanı ve uygun tedavi ile çoğu plevra hastalığı başarıyla yönetilebilir.